Opleidingen

Organisatie Ontwikkelings Projecten

Coaching en intervisie

 

Teamontwikkeling door de gezamenlijke taak weer centraal te stellen

Stefaan houdt een lange monoloog over de ontwikkeling van de belichting van een nieuw kopieerapparaat waar hij met twee collega’s aan werkt. Ik zie weinig interesse bij de anderen die in deze wekelijkse vergadering als Technische Commissie bij elkaar komen. Ze gaan het rijtje af, waarmee Adriaan aan de beurt is. Hij vertelt gedetailleerd over hoe de vellenbak er in dit nieuwe apparaat uit moet gaan zien. Weer geen interactie of aandacht.

Martin, die recent de rol van projectleider kreeg heeft mij erbij gehaald. Hij heeft zorgen over hoe het hier toegaat: veel geroddel in de wandelgangen en een onveilig werkklimaat; je voelt de angst voor het zoeken naar een zondebok. Zijn voorganger is niet voor niets afgebrand. Ze hebben het hier over twee soorten overleg: de ‘Vlaaien T(echnische) C(ommissie)’ of de ‘Ring TC’. Twee typeringen van overleg, waarin men het werken aan de gezamenlijke taak vermijdt. Die taak is in dit geval het nemen van beslissingen over onderwerpen waar de verschillende functies van elkaar afhankelijk zijn. In de ´Vlaaien TC’ komen alleen de verschillende taartpunten in detail aan bod.  In de ‘Ring TC’ vermijd men deze spannende taak door alleen maar te klagen over het slechte concept van marketing. Zo’n groep loopt natuurlijk wel het risico een prachtige vellenbak en belichting te ontwerpen, maar wel zódanig dat de vellenbak wegsmelt, omdat de belichting er veel te dicht op zit.

 

In veel overleggen is de gezamenlijke taak van betreffend collectief niet meer duidelijk. Je zou zelfs kunnen zeggen dat de energie onbewust meer uitgaat naar het vermijden van deze taak. Daarom wordt dit ook wel ‘anti-taakgedrag’ genoemd. Jezelf indekken, je eigen straatje schoon vegen, zoeken naar een zondebok, etc. zijn vormen die dit anti-taakgedrag aan kan nemen. Hier zijn de ‘Vlaaien- en Ring TC’ voorbeelden van dergelijk defensief gedrag. Men is in de verdediging, omdat de spanning verbonden met het werken aan de taak té groot is. Men doet alsof men aan de taak werkt, maar feitelijk steekt men alle energie in het vermijden daarvan. De groep dáár attent op maken kan tot heftige reacties leiden; niet omdat zo’n waarneming er naast zit, maar juist omdat deze de spijker op de kop slaat. En dat doet pijn; daar wil zo’n groep op dát moment niet aan. Die wil die pijn liever op afstand bestrijden en de boodschapper van het slechte nieuws ombrengen.

 

We vermijden het werken aan de taak (onbewust) als we niet meer om kunnen gaan met de daaraan verbonden spanningen. In ons voorbeeld roept het gezamenlijk afwegen van deelbelangen om het totaalconcept te optimaliseren té veel spanning op. Wat begrijpelijk is als dat plaatsvindt in een sfeer van ‘Zwarte Pieten’. Dan is het veiliger om deze verantwoordelijkheid volledig op de projectleider te schuiven en in de wandelgangen schande te spreken over zijn beslissingen. Feitelijk leidt dergelijk collectief weerstandsgedrag tot een onbevredigende ervaring en geblokkeerde besluitvorming. We luisteren niet meer naar elkaar en gevoelens van loyaliteit en gezichtsverlies gaan zwaarder wegen dan rationele afwegingen.

 

Dan is belangrijk om de collectieve taak weer centraal te krijgen en positieve ervaringen op te doen met het gezamenlijk werken aan die taak. Het vraagt nogal wat tact, empathie en zelfvertrouwen om wegen te vinden om de groep te wijzen op hun irrationele gedrag en bespreekbaar te maken wat hen drijft om dit gedrag te vertonen. Dan moet een groep soms geholpen worden om te gaan met gevoelens van schuld en schaamte. Dat maakt de weg vrij om in een andere sfeer te gaan samenwerken en de gezamenlijke taak weer te omarmen. Het kan helpen om leden van de projectgroep uit te nodigen om functie overschrijdende deeltaken op zich te nemen. Daarnaast zijn er een groot aantal werkvormen die faciliteren om de spanningen het hoofd te bieden waar een groep op dat moment mee om moet gaan. Dat wil zeggen juist zoveel structuur geven dat de spanning hanteerbaar is, maar ook niet té veel structuur, waardoor alle spanning weggeorganiseerd is.

 

Als je je in het werken met groepen en het leren kennen van dergelijke werkvormen verder wilt bekwamen, kan een opleiding van IOD interessant voor je zijn.


Gepubliceerd op 7 december 2017


Abonneer op de blog

Wilt u een automatische e-mail ontvangen als er een nieuwe blog wordt toegevoegd? Vul hieronder uw gegevens in.


Naam:
Organisatie:
E-mailadres:
Verzenden

Share   Deel deze pagina op LinkedIn  Deel deze pagina op Twitter  Deel deze pagina op Facebook

Terug

naar vorige pagina