Opleidingen

Organisatie Ontwikkelings Projecten

Coaching en intervisie

 

Van A naar B, via A?

Aan het voltallig personeel licht de directeur toe dat de reorganisatie onafwendbaar is. Wat daar de reden van is en wat de praktische gevolgen zijn: ontslagen, verlies van werk en verandering van werkrelaties en rollen. Z’n presentatie slaat in als een bom, mede omdat hij ook iets van z’n eigen emoties deelt. Er is gelegenheid tot vragen en reacties, maar daar wordt amper gebruik van gemaakt. Er wordt iets verteld over normale reacties van mensen die iets belangrijks verliezen: ontkenning, woede, depressie en een zoektocht naar nieuwe betekenisgeving. Tijdens de koffiepauze zie je mensen in kleine groepjes met elkaar in gesprek gaan.  Na de pauze de gelegenheid om te delen wat tijdens de pauze zoal opgekomen is. Nu wat meer reacties, en sommige zijn heftig. Omdat deze directeur niet bang voor emoties is, ontstaat iets meer contact. Dan een kort verhaal over een verandering zoals deze; meer een metaforische bespiegeling. Uit de (non verbale) reacties blijkt wel wie speciale aandacht nodig heeft. Voor het lopend buffet is ruim de tijd genomen, zodat men ook wat buiten kan wandelen. Daarna een gezamenlijke afsluiting met tijd voor leftovers. Geen vrolijke, wel een memorabele bijeenkomst.

 

Je kan pas iets verlaten, als je er geweest bent. Deze directeur besefte zich dat schoksgewijze verandering veelal begint met het besteden van voldoende aandacht aan het einde. Dat je vaste grond onder de voeten nodig hebt om te kunnen springen. Dat het begrijpen van en verder kunnen leven met een veranderde situatie pas mogelijk is, als contact gemaakt wordt met de emoties die het bijkomende verlies oproept. Oftewel: dat we pas van A naar B kunnen, als we A echt onderkennen. In mijn artikel 'Veranderen door te zijn wie je bent' ga ik hier uitvoeriger op in. Bovendien besefte deze directeur zich dat zo’n transitie niet plaats vindt door overtuigen. Daarom werd hier een bijeenkomst belegd, waarin een belangrijk deel van het werk tijdens de informele pauzes werd verricht.

 

Van ontkenning naar aanvaarding gaat gepaard met gevoelens van woede, verdriet en machteloosheid. Een fase van ontleren, rouwen, loslaten, verlies accepteren en emotioneel verwerken. Er wordt vaak gepoogd om ‘unhappy learning, zoals het wel genoemd wordt, te vermijden; met alle gevaren van dien. In ons voorbeeld wordt hier wel tijd voor genomen.

 

In mijn vorige blog bepleitte ik 'Van A naar B, via B': tijdens een project met de gewenste verandering experimenteren, zodat geleerd kan worden van de ervaring die daarmee wordt opgedaan.

 

Wat is het nu: Van A naar B, via A of via B?? Ik hoop dat de lezer zo’n simplistische regel niet ziet als een gedragsvoorschrift, maar als mogelijke manier van kijken en handelen. Lees je hem als een gedragsvoorschrift dan schuif je een theorietje tussen jezelf en een concrete praktijksituatie. Terwijl je ‘beste weten’ altijd lokaal tot stand zal komen. Als resultaat van jouw inschatting van de situatie, gebruik makend van de rugzak aan mogelijke gedragsalternatieven die je hebt.

 

Van aanvaarding naar nieuwe betekenis is een fase, waarin we zaken verstandelijk op een rij zetten. Het is een fase van het creëren en ontdekken van nieuwe ideeën en van nieuwe manieren van denken en doen. Vernieuwingen, die meer levensvatbaarheid en aanpassingsvermogen hebben. Omdat wezenlijke verandering alleen door ervaringsleren tot stand komt, kan ‘van A naar B, via B’ hier een helpende strategie zijn.

 

Wanneer dus wat? Als een groot deel van het cliëntsysteem nog niet leven kan met een (schoksgewijze) verandering, ben ik geneigd om van A naar B, via A te gaan. En daarmee energie te steken in het loslaten van de oude situatie, zodat ruimte ontstaat voor nieuwe ervaringen. Heeft men voldoende vaste grond onder de voeten, dan stel ik voor om van A naar B, via B te gaan.

 

In beide gevallen gaat het om het onderkennen van ervaringen die je opdoet door een veranderde situatie. Dat kan een situatie zijn die je is aangedaan of waarin je door een eigen experiment verzeild bent geraakt. In beide gevallen een situatie die je vooraf  niet kan overzien. Een uitdaging om ‘het andere’ toe te laten, zonder dat dat ‘het eigene’ te zeer bedreigt.

 

Wil jij je rugzak met alternatieve manieren van kijken en handelen verder aanvullen, onderzoek dan of het Professioneel Ontwikkelings Programma van IOD, dat 17 december 2018 weer met een nieuwe groep start, iets voor je is. Laat je op 28 september informeren tijdens een kennismakingsbijeenkomst.


Gepubliceerd op 28 maart 2018


Abonneer op de blog

Wilt u een automatische e-mail ontvangen als er een nieuwe blog wordt toegevoegd? Vul hieronder uw gegevens in.


Naam:
Organisatie:
E-mailadres:
Verzenden

Share   Deel deze pagina op LinkedIn  Deel deze pagina op Twitter  Deel deze pagina op Facebook

Terug

naar vorige pagina