Opleidingen

Organisatie Ontwikkelings Projecten

Coaching en intervisie

 

Van A naar B, via B

Een veranderteam krijgt de opdracht een nieuw sturingsmodel te ontwikkelen. Betere afstemming tussen de nieuw aangestelde wijkteams en programma’s enerzijds en de kernorganisatie van de gemeente anderzijds vraagt daarom. Opgavegericht werken, wijk- en programmasturing moeten leidend worden. De opdrachtgever wil doorontwikkelen, niet reorganiseren. Maar in de opdracht staat toch wel dat een rapport moet worden opgeleverd, waarin taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden duidelijk beschreven zijn.

De teamleden, die ook aan het vorige veranderteam hadden deelgenomen, zitten wat in hun maag met deze opdracht. Eerder hebben zij namelijk ook al een rapport met zo’n beschrijving opgeleverd. En daar is uiteindelijk niets mee gedaan. Maar het idee om door te ontwikkelen en niet te reorganiseren spreekt hen aan. Wat te doen om een herhaling van zetten te voorkomen?

 

Eigenlijk kreeg dit veranderteam de opdracht om van A naar B te gaan via A. Dat wil zeggen een nieuwe situatie te creëren via een gekende weg; een weg waarlangs het veranderteam bedenkt hoe de nieuwe organisatie er uit moet gaan zien en hoe dat bij betrokkenen moet worden geïmplementeerd. In een eerdere blog noemde ik dat het schrijven van een 'heilige schrift'. Maar zoals Einstein al zei: je kan een probleem niet oplossen met het denken waardoor dit probleem juist is ontstaan. Daarmee ging hij er van uit dat ervaring vooraf gaat aan begrip, in plaats van het omgekeerde. En dan is denken dat aan handelen vooraf gaat een heilloze weg. Dan wordt het belangrijk om onderzoek niet aan actie vooraf te laten gaan, maar het juist met actie te verbinden waardoor van ervaringen geleerd kan worden.

 

Dit veranderteam verkoos om van A naar B te gaan via B. Dat wil zeggen om een vernieuwing te realiseren door tijdens het onderzoek ervaring op te doen met de nieuwe situatie. Daarmee werden de uitgangspunten voor de nieuwe organisatie ‘opgavegericht werken, programma- en wijksturing’ leidend voor de opzet van het ‘actie-onderzoek’. Zo werd met dit onderzoek een veranderruimte gecreëerd, waarin voornemens over de toekomst in de praktijk werden getoetst. Niet veranderen in tweeën: van actueel (A) naar gewenst (B), maar veranderen in drieën: tijdens het onderzoek ondervinden hoe voornemens in de praktijk uitwerken. Door zo’n realiteitstoets konden ze hun ideeën over de gewenste situatie tijdens het onderzoek bijstellen. Daarmee lieten ze het idee varen dat ze eerst zeker zouden moeten zijn van wat gedaan moet worden, voor het te kunnen doen. Om Einstein nogmaals aan te halen: als ze wisten wat ze deden, heette het geen onderzoek!

 

Daarmee maakte het veranderteam een grote draai in opvatting over wat verandering te weeg brengt: van VOORdenken voor betrokkenen waarna betrokkenen moeten veranderen, naar NAdenken met betrokkenen waardoor de verandering zich tijdens het onderzoek bij betrokkenen voltrekt. Experimenteren met vernieuwing en reflecteren op je ervaringen zijn dan cruciaal. Dan gaat het juist om denken NA ons handelen, in plaats van vooral te denken VOOR ons handelen. Dan richten we ons onderzoek niet alleen op de vraag wat we moeten gaan doen, maar wordt de vraag wat we feitelijk doen en ervaren en wat de betekenis daarvan blijkt te zijn minstens zo belangrijk. Dan proberen we de toekomst niet langer te voorspellen en te controleren, maar geven we vorm aan verandering door onze ervaring te registreren en betekenis te geven. Dan gaan we er vanuit dat we de toekomst niet kunnen maken door met wilskracht een stappenplan te doorlopen. Maar handelen we vanuit ons beste weten, ervan uitgaand dat de toekomst onbekend is. Een project of onderzoek richten we dan in als een veranderruimte, waarbinnen we vorm geven aan verandering tussen werkelijkheid (A) en fantasie (B). Een veranderruimte waarin we ons beste weten (B) aan de praktijk (A) toetsen en vanuit ervaring verder ontwikkelen. Dan zijn we niet langer gericht op verandering van de buitenwereld, maar proberen we ons zinvol te verhouden tot veranderingen die zich om ons heen voltrekken.

 

Ben jij ook al eens van A naar B gegaan via A en zoek je naar een andere weg, neem dan contact op met IOD.


Gepubliceerd op 12 februari 2018


Abonneer op de blog

Wilt u een automatische e-mail ontvangen als er een nieuwe blog wordt toegevoegd? Vul hieronder uw gegevens in.


Naam:
Organisatie:
E-mailadres:
Verzenden

Share   Deel deze pagina op LinkedIn  Deel deze pagina op Twitter  Deel deze pagina op Facebook

Terug

naar vorige pagina